Ο Αγγελιοφόρος της Κυριακής για τη Χορωδία της Ουτοπίας

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Αγγελιοφόρος" της Κυριακής της 25ης/4/2010
ΤΗΣ ΠΑΥΛΙΝΑΣ ΕΞΑΔΑΚΤΥΛΟΥ
pexadaktilou@ekdotiki.gr

Μια χορωδία με παιδιά χωρίς πατρίδα, παιδιά που γεννήθηκαν στην Ελλάδα, αλλά νιώθουν ξένα. Παιδιά προσφύγων, παιδιά των δρόμων, παιδιά που δε βρίσκουν έναν τόπο γι' αυτά. Η μη κυβερνητική οργάνωση Ελληνική Δράση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα «Πλειάδες» δημιούργησε πρόσφατα τη «Χορωδία της Ουτοπίας». Πρόκειται για μια πολυπολιτισμική χορωδία για παιδιά από έξι έως δεκαπέντε ετών. Τα παιδιά αυτά είναι διάφορων εθνικοτήτων, συνήθως περιθωριοποιημένα και ανήκουν σε ιδιαίτερα ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως εξηγεί η πρόεδρος της οργάνωσης, Ηλέκτρα - Λήδα Κούτρα. Οι «Πλειάδες» είναι μια νέα οργάνωση, πολύ δραστήρια σε παρεμβάσεις για τη νομοθεσία και τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η οργάνωση παρέχει νομικές συμβουλές σε ευάλωτες ομάδες, ατομική νομική υποστήριξη σε περιπτώσεις παραβιάσεων, ιατρικές υπηρεσίες σε άτομα που δεν έχουν πρόσβαση στο εθνικό σύστημα υγείας, εκπαιδευτική και κοινωνική υποστήριξη σε μειονοτικές ομάδες.

Ου τόπος...

Τα μέλη της ΜΚΟ αποφάσισαν να ονομάσουν τη χορωδία «Χορωδία της Ουτοπίας», αφού τα παιδιά που την απαρτίζουν αισθάνονται ότι δεν έχουν τόπο, ότι δεν ανήκουν κάπου. Μέσω της μουσικής, λοιπόν, γίνεται μια προσπάθεια καταπολέμησης της ξενοφοβίας, του ρατσισμού και των διακρίσεων. «Είναι παιδιά που προέρχονται από άλλες χώρες. Μπορεί να έχουν γεννηθεί μάλιστα στην Ελλάδα και να μην έχουν πάει καν στη χώρα καταγωγής τους. Να μην τη γνωρίζουν και να μην την αισθάνονται ως πατρίδα τους», τονίζει η κ. Κούτρα. Τα παιδιά κατάγονται ως επί το πλείστον από το Ιράκ, το Ιράν, το Αφγανιστάν, την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τη Νιγηρία. Η οργάνωση επικοινώνησε με όλες τις μη κυβερνητικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται σε ζητήματα μεταναστών και προσφύγων καθώς και με σχετικά διαδικτυακά περιοδικά, ώστε να ενημερωθούν σχετικά οι γονείς των παιδιών. «Μέχρι στιγμής έχουμε είκοσι ένα παιδιά. Ενα παιδί για να γίνει δεκτό θα πρέπει να έχει μια στοιχειώδη μουσική ικανότητα. Ολα τα παιδιά που αγαπούν τη μουσική μπορούν να έρθουν στη χορωδία. Φυσικά προϋποτίθεται ότι προέρχονται από μια οικογένεια με κακή οικονομική κατάσταση», σημειώνει η ίδια. Σπουδαίοι μουσικοί πλαισιώνουν τα παιδιά και τους κάνουν μάθημα, όπως, για παράδειγμα, ο Γιώργος Πέτρου, ο νέος μαέστρος της Καμεράτα. Η καλλιτεχνική επιτροπή της χορωδίας στελεχώνεται, μεταξύ άλλων, από τον Νίκο Αθηναίο, τον Θανάση Αποστολόπουλο, τη λυρική τραγουδίτρια Μαίρη Ελεν Νέζη, το σκηνογράφο - σκηνοθέτη Πάρη Μέξη και άλλους.

«Ευκαιρία ν' αλλάξουν ζωή»

Η οργάνωση, πέρα από τις μουσικές γνώσεις που παρέχει στα παιδιά, εξετάζει επίσης τη νομική τους κατάσταση. Σε περίπτωση, για παράδειγμα, που δεν έχουν τα απαραίτητα έγγραφα, τους βοηθούν να τα αποκτήσουν. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα να κάνουν τα παιδιά μαθήματα ελληνικών, αφού πολλά αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες με το ζήτημα της γλώσσας. Παρέχεται ακόμη ιατρική υποστήριξη, καθώς και φαγητό μετά το τέλος κάθε μαθήματος. Τα περισσότερα από τα παιδιά της πολυπολιτισμικής χορωδίας δεν ασχολούνταν μέχρι πρότινος με τη μουσική, με εξαίρεση τρία, τέσσερα. «Τα παιδιά είναι ενθουσιασμένα. Πολλά μας λένε “εγώ θέλω να γίνω διάσημος μουσικός”. Το βλέπουν ως μια διέξοδο, ως μια ευκαιρία να κάνουν κάτι με τη ζωή τους. Το καταλαβαίνουν και οι γονείς τους αυτό. Προσπαθούν να μην εκπληρώσουν την προφητεία που τα θέλει να μένουν στο δρόμο», εξηγεί η κ. Κούτρα.

Tα ευγενικά παιδιά της Βενεζουέλας

Η Μαρία Λογαρά, διοικητική υπεύθυνη στη ΜΚΟ, παρακολούθησε τις ακροάσεις από την πρώτη στιγμή. Η ίδια εξηγεί ότι το κλίμα ήταν ιδιαίτερα συγκινητικό και η διαδικασία των ακροάσεων δε θύμιζε σε τίποτε μια τυπική διαδικασία ακρόασης. «Μου έκανε εντύπωση η ευγένεια των παιδιών και των γονιών τους. Μείναμε όλοι γοητευμένοι από την ευγένεια αυτών των ανθρώπων. Η διάθεση των γονιών ήταν να ενταχθούν τα παιδιά τους κάπου, να ανήκουν σε μια ομάδα. Να κάνουν ό,τι κάνουν και τα υπόλοιπα παιδιά, να μη διαφέρουν». Η ιδέα για τη «Χορωδία της Ουτοπίας» προέκυψε από το αντίστοιχο παράδειγμα της Βενεζουέλας. Τριάντα πέντε χρόνια πριν, ο οικονομολόγος και ερασιτέχνης μουσικός Jose Antonio Abreu «φαντάστηκε» μια συμφωνική ορχήστρα γεμάτη παιδιά από υποβαθμισμένες περιοχές. Την πρώτη ημέρα η χορωδία αριθμούσε κιόλας έντεκα μέλη, τα οποία την επομένη τετραπλασιάστηκαν. Σήμερα, οι αριθμοί φαίνεται πως δικαιώνουν το όραμα του Abreu. Στη Βενεζουέλα υπάρχουν αυτήν τη στιγμή 60 παιδικές ορχήστρες για παιδιά από 2 έως 12 ετών, 120 νεανικές για παιδιά άνω των 12 ετών, 30 επαγγελματικές, 120 κέντρα εκπαίδευσης, αμέτρητα μουσικά σύνολα και η «Simon Bolivar Youth Orchestra of Venezuela». Σε όλη αυτήν την προσπάθεια εμπλέκονται περίπου 250.000 μαθητές, δάσκαλοι, συνθέτες, καθώς και οργανοποιοί. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 80% των παιδιών που συμμετείχαν σε αυτήν την προσπάθεια εξακολουθούν να ασχολούνται με τη μουσική. Υπολογίζεται δε ότι, μέχρι το 2015, το «El Sistema», αυτή δηλαδή η δομή με τις παιδικές χορωδίες, θα έχει γίνει μέρος κάθε σχολείου και θα στηρίζει τουλάχιστον 500.000 παιδιά.