Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς αιδώ...

Αναδημοσίευση από το ιστολόγιο http://antiphono.wordpress.com
του Κωστή Παπαϊωάννου

Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Παπουτσής χαρακτήρισε υποκριτικές τις αντιδράσεις σχετικά με την ανέγερση τείχους για την αποτροπή της εισόδου μεταναστών στον Έβρο. Δεν έχω ιδιαίτερη δυσκολία να συμφωνήσω μαζί του. Συμφωνώ λοιπόν αβίαστα ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποκρίνεται όταν κρατά αποστάσεις από τις υπουργικές εξαγγελίες αλλά δεν προωθεί την αναλογική κατανομή των «μεταναστευτικών βαρών» στο εσωτερικό της Ένωσης. Συμφωνώ επίσης αβίαστα ότι υποκρίνονται οι χώρες εκείνες που, κρυπτόμενες πίσω από τη συμφωνία Δουβλίνο 2, επικρίνουν όσες χώρες υφίστανται την μεγαλύτερη πίεση ως πύλες εισόδου. Είμαι ακόμα έτοιμος να παραβλέψω σαν λεκτική υπερβολή τον χαρακτηρισμό ως υποκριτικής της αντίδρασης διεθνών οργανώσεων προστασίας των δικαιωμάτων.

Δεν πρέπει να είμαστε μεμψίμοιροι αλλά ευγνώμονες στον κ. Υπουργό. Αφού παλαιότερα γνώρισε ο ίδιος από μέσα την υποκρισία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τώρα την καταδεικνύει στη διεθνή κοινή γνώμη. Από την άλλη, με δραματικό και θαρραλέο τρόπο αναλαμβάνει να συμβολίσει ο ίδιος μια κοινωνία σε κρίση και μια πολιτική σε χρεοκοπία. Λαμβάνει εν γνώσει του ένα μέτρο αναποτελεσματικό ως προς την ανάσχεση των μεγάλων μεταναστευτικών ροών αλλά αποτελεσματικό ως προς την εξατομίκευση της εξοντωτικής εφαρμογής του. Ξέρει ότι οι μεγάλες ροές θα βρουν άλλους δρόμους κι οι διακινητές θα βρουν τρόπο να κερδίσουν ακόμα περισσότερο. Οι μεμονωμένοι φτωχοδιάβολοι είναι εκείνοι που θα πέσουν στα σύρματα.

Και μάλιστα, ενώ ο κ. Υπουργός διακηρύσσει ως σκοπό του τείχους τη στεγανοποίηση των χερσαίων ανατολικών μας συνόρων, ταυτόχρονα υπόσχεται διευκόλυνση της παροχής ασύλου. Σε ποιους; Πώς ο διωκόμενος από το καθεστώς του Ιράν θα ζητήσει άσυλο στη χώρα μας και μετά θα περάσει στην Ευρώπη; Μοιάζει άτοπη η υπουργική υπόσχεση, εκτός αν προβλέπεται κάποιο face control στο συρματόπλεγμα.

Όμως ο κ. Υπουργός εξαγγέλλει το μέτρο για να συνειδητοποιήσει μια ολόκληρη κοινωνία τα αδιέξοδά της. Ωθώντας μας να φερθούμε σαν μικροοικοπεδούχοι, σκλάβοι του φόβου, που περιμένουμε με το δίκαννο τους καταπατητές, ο κ. Υπουργός ασκεί παιδαγωγικό έργο. Το τείχος, μας λέει, είναι μια μεγάλη ηθική ήττα που πρέπει να υποστούμε ως κοινωνία αν θέλουμε να ελπίζουμε σε κάποια κάθαρση.

Ο κ. Υπουργός γνωρίζει ότι μια ουσιαστική αντιμετώπιση του θέματος προϋποθέτει άλλης τάξης χειρισμούς. Επαρκείς διαδικασίες υποδοχής, ταχεία εξέταση των αιτήσεων ασύλου, αξιοποίηση των διαθέσιμων κονδυλίων, συμφωνίες επανεισδοχής, παρεμβάσεις –ακόμα και εκβιαστικές- σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το κυνήγι του εντυπωσιασμού δεν αποτελεί ολοκληρωμένη πολιτική. Αν το τείχος ήταν ενταγμένο σε μια συνολική πολιτική της κυβέρνησης, όπως διατείνεται, τότε γιατί δεν το εξήγγειλε ο προκάτοχός του; Γνωρίζει εντέλει ότι μια συνεκτική πολιτική δεν βγάζει φράχτες σαν άσους από το μανίκι.

Το τείχος του Έβρου συμβολικά περιφράσσει το τοπίο της κρίσης. Ο κ. Υπουργός μιλάει στους μέσα, όχι στους έξω. Δείχνει τις επιλογές ενός πολιτικού συστήματος που επενδύει στα εύκολα. Χρησιμοποιεί την πιο κοντόθωρη θεώρηση της ασφάλειας ως μιντιακή ασπιρίνη για τη γενικευμένη οικονομική και κοινωνική αποδιάρθρωση. Δείχνει και μια «σοσιαλιστική διολίσθηση» προς αξίες του αμερικανικού Νότου. Το τείχος, ένα μέτρο λογικής Σάρα Πέιλιν, αποτελεί σύμβολο έκπτωσης, ένα ναυάγιο χειρότερο και από το Σάμινα.

Θυμίζει έτσι τον μεγάλο Αλεξανδρινό: «Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη».