ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΡΑΤΣΙΣΤΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΣΤΑ ΛΟΑΤ ΑΤΟΜΑ

Αναδημοσίευση από τον e-lawyer (http://elawyer.blogspot.com), 9/11/2009

Αριστερά βλέπουμε ένα σημερινό πρωτοσέλιδο που συνοψίζει την είδηση στην διατύπωση "η πανούργα τρανσέξουαλ κατέστρεψε το παιδί μας". Τι καταλαβαίνουμε από αυτό; H είδηση λοιπόν είναι ότι η "δράστης" είναι τρανσέξουαλ - αλλιώς δεν θα απασχολούσε ούτε καν την Espresso. Διότι δεν έχουμε δει βεβαίως πρωτοσέλιδο "ετεροφυλόφιλος δολοφόνος σκότωσε τρανσέξουαλ".
Προ μηνών ένας κρατικός λειτουργός, ο Μητροπολίτης Πειραιώς δήλωσε: "Οι συζητήσεις που γίνονται για σύμφωνο συμβίωσης ομοφυλοφίλων και άλλων τέτοιων ψυχοπαθολογικών καταστάσεων νομίζω ότι είναι τόσο παρανοϊκές που μόνο άνθρωποι που στερούνται τον κοινό νου μπορούν να τα εισηγούνται και να τα σκέπτονται. Το εξομοιώνω με το να έρθει η πολιτεία και να περιβάλει με νομικό κύρος κάθε ψυχοσωματική και ψυχοπαθολογική εκτροπή. Με αυτό το σκεπτικό θα μπορούσαν να ζητήσουν τη νομιμοποίηση του σαδομαζοχισμού, της ουρολαγνείας, της κοπρολαγνείας, της παιδοφιλίας, της νεκροφιλίας και δεν ξέρω ποιας άλλης ανισορροπίας και ψυχασθένειας, η οποία δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή".
Θα μπορούσε κάποιος να απαντήσει ότι η δήλωση αυτή είναι επιστημονικά ατεκμηρίωτη, επειδή η ομοφυλοφιλία δεν αποτελεί ψυχοπαθολογική κατάσταση και έχει αφαιρεθεί εδώ και δεκαετίες από αυτή την ταξινόμηση της ιατρικής επιστήμης. Αλλά δεν το έκανε κανείς. Υπήρξε η δικαιολογημένα οργισμένη απάντηση από τον Λύο Καλοβυρνά, στην οποία ο Μητροπολίτης αντέδρασε με αγωγή προσβολής προσωπικότητας, η οποία εκδικάζεται εντός ολίγων ημερών. Διακινδυνεύνοτας μια πρόβλεψη, νομίζω ότι Καλοβυρνάς θα κερδίσει τη δίκη, επειδή βρισκόταν σε δικαιολογημένη αγανάκτηση που ακολούθησε την ιδιαίτερα σκληρή δήλωση του Μητροπολίτη. Η δικαιολογημένη αγανάκτηση αποτελεί λόγο νόμιμης ατιμωρησίας σε περιπτώσεις εξύβρισης. [Όπως περίπου και η νόμιμη άμυνα]. Εκτός αν θεωρηθεί ότι η οργισμένη απάντηση στον Μητροπολίτη δεν αποτελούσε "άμυνα", επειδή ο Μητροπολίτης δεν επιτέθηκε προσωπικά εναντίον του Καλοβυρνά, αλλά εναντίον γενικά των ομοφυλόφιλων. Οπότε εδώ ακριβώς αρχίζει η συζήτηση για την επέκταση της αντιρατσιστικής νομοθεσίας στα ΛΟΑΤ πρόσωπα. Διότι η επέκταση της αντιρατσιστικής νομοθεσίας θα προσέφερε ασφάλεια δικαίου σε μια υπόθεση όπως αυτή: δεν θα αναζητούσαμε το αν ο Λύο υπέστη επίθεση ως μη κατονομαζόμενο μέλος μιας ομάδας, επειδή θα το έλεγε ξεκάθαρα ο νόμος.
Υπάρχουν πολλοί που σπεύδουν να θεωρήσουν τον Μητροπολίτη Πειραιώς ως ομιλητή ενός συγκεκριμένου ποιμνίου, στο οποίο έχει κάθε δικαίωμα να απευθύνεται χρησιμοποιώντας όποιους χαρακτηρισμούς θέλει. Αυτό θα ίσχυε, εν μέρει, εάν ο μητροπολίτης Πειραιώς δεν ήταν ταυτόχρονα και δημόσιος λειτουργός: το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει νομολογήσει ότι οι δημόσιοι λειτουργοί όταν ασκούν την ελευθερία της έκφρασης έχουν καθήκον να αποφεύγουν δηλώσεις που μπορεί να οδηγήσουν τους υφισταμένους τους ή τους αποδέκτες των κηρυγμάτων τους σε πράξεις που οδηγούν σε αθέμιτες διακρίσεις. Στην υπόθεση Μπατσκόφσκι, το ΕΔΔΑ καταδίκασε την Πολωνία επειδή ο δήμαρχος έκανε ορισμένες ομοφοβικές δηλώσεις που είχαν σαν αποτέλεσμα οι δημοτικοί υπάλληλοι να απαγορεύσουν το gay pride. Διότι η ελευθερία της έκφρασης, εκτός από ανθρώπινο δικαίωμα, όταν ασκείται από κρατικούς λειτουργούς, συνιστά μορφή ενάσκησης δημόσιας εξουσίας. Και η δημόσια εξουσία δεν μπορεί να είναι απόλυτη, ανέλεγκτη ή απεριόριστη, γιατί κάτι τέτοιο δεν είναι αποδεκτό σε μια δημοκρατική κοινωνία. Απεριόριστη εξουσία = ολοκληρωτισμός.
Αλλά ακόμη κι αν δεν ήταν δημόσιος λειτουργός, η μεγάλη προβολή που είχε η συγκεκριμένη δήλωση του εν λόγω προσώπου, έχει ως αποτέλεσμα την εξουσιαστική καλλιέργεια μίσους ενάντια στον διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το μίσος δεν αποτελεί από μόνο του εγκληματική πράξη. Υπάρχουν σήμερα νέοι οι οποίοι αυτοκτονούν επειδή είναι ΛΟΑΤ ακριβώς λόγω του κλιματος που συντηρείται κυριαρχικά με τέτοιες δηλώσεις. Υπάρχουν κι άλλοι οι οποίοι βιαιοπραγούν εναντίον ΛΟΑΤ, παίρνοντας θάρρος από δηλώσεις όπως αυτές. Yπάρχουν τρανσέξουαλ στην σύγχρονη Ελλάδα που πεθαίνουν από ασιτία, επειδή κανένας θεσμός και κανένας άνθρωπος δεν θα περιθάλψει έναν ηλικιωμένο που ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Διότι αυτές οι κατηγορίες ανθρώπων υπάρχουν στην πράξη (και στον νόμο) όσο κι αν θέλουμε να πιστεύουμε ότι όλοι είμαστε ίσοι. Υπάρχουν πολλοί -πάρα πολλοί- που ξεκινούν από το -1 όσον αφορά τον σεβασμό τους ως ανθρώπων. Αυτή την παραδοχή ορισμένοι την θεωρούν ρατσιστική. Όπως η Κατερίνα Παπακώστα που είπε το καλοκαίρι στη Βουλή ότι είναι ρατσιστικό να επεκταθεί και στα ομόφυλα ζευγάρια το δικαίωμα σύναψης συμφώνου συμβίωσης επειδή δήθεν έτσι εισάγουμε διακριτική μεταχείριση! Δηλαδή ο νόμος που έρχεται να άρει μια διάκριση, αναγνωρίζοντας βέβαια ότι αυτή υφίσταται στην πράξη, θεωρείται ρατσιστικός! Πρόκειται για μια ψευτοφιλελεύθερη ρητορική ("δεν χρειαζόμαστε ειδική νομοθεσία αφού κατά το Σύνταγμα όλοι έχουμε τα ίδια δικαιώματα") η οποία δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα - και καμία σχέση με την νομική επιστήμη.
Ας δούμε τι λέει η Έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών Ελευθεριών της ΕΕ για την ομοφοβία στην Ελλάδα:
"Toυλάχιστον 6 παράγοντες μπορούν να επισημανθούν:
α) ο κυρίαρχος ρόλος της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ελληνική κοινωνία και η καθαρά ομοφοβική στάση της
β) η macho και ομοφοβική συμπεριφορά της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτικών
γ) η αρνητική παρουσίαση από τα μέσα ενημέρωσης
δ) ο ρόλος της αστυνομίας
ε) η απουσία σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία και
στ) η άρνηση όλων των κυβερνήσεων στα αιτήματα των ΛΟΑΤ για σχετική νομοθεσία"
Από αυτά, τα (α), (β) και (γ) εκδηλώνονται μέσα από τον λόγο μίσους που καλλιεργείται από την Εκκλησία και τα κηρύγματα των λειτουργών τους, από τους πολιτικούς με τις ομιλίες τους, από τα μέσα ενημέρωσης με τα αρνητικά στερεότυπα και τις καρικατούρες.
Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση (ε) είναι θέμα του Υπουργείου Παιδείας και δεν μπορεί να επηρεάσει την υπόλοιπη κοινωνία, ο ρόλος της αστυνομίας (δ) είναι ένα ζήτημα εκπαίδευσης των αστυνομικών αλλά και επιβολής πειθαρχικών μέτρων σε ομοφοβικές συμπεριφορές και η νομοθεσία (στ) είναι ένα γενικότερο θέμα που διατρέχει όλα τα παραπάνω.
Στην ίδια Έκθεση [σελ. 22] επισημαίνεται ότι ο αντιρατσιστικός νόμος 927/1979 δεν περιλαμβάνει ως ποινικό αδίκημα την προσβολή της τιμής προσώπου ή ομάδας λόγω του σεξουαλικού του προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου του. Επίσης αναφέρεται ότι τα κηρύγματα μίσους δεν καταλαμβάνονται από το Ν.3304/2005 (ο οποίος περιορίζεται στην παρενόχληση σε συγκεκριμένα πεδία όπως η εργασία), αλλά και ότι η ομοφοβία δεν αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα στα αδικήματα του ποινικού κώδικα (κάτι το οποίο άλλαξε τον επόμενο χρόνο -η Έκθεση είναι του 2007- με την προσθήκη ως επιβαρυντικής περίστασης το μίσος λόγω διαφορετικού γενετήσιο προσανατολισμού του θύματος στο άρθρο 79 του Ποινικού Κώδικα).
Υπάρχει μόνο το προεδρικό διάταγμα 77/2003, το οποίο περιλαμβάνει κανόνες για τις ενημερωτικές ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές και στο οποίο περιλαμβάνεται σχετική απαγόρευση:
Άρθρο 4
Δυσμενείς διακρίσεις
1. Δεν επιτρέπεται η παρουσίαση προσώπων με τρόπο ο οποίος, υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες, μπορεί να ενθαρρύνει, τον εξευτελισμό, την κοινωνική απομόνωση ή τις δυσμενείς διακρίσεις σε βάρος τους από μέρος του κοινού βάσει ιδίως του φύλου, της φυλής, της εθνικότητας, της γλώσσας, της θρησκείας, της ιδεολογίας, της ηλικίας, της ασθένειας ή αναπηρίας, του γενετήσιου
προσανατολισμού ή του επαγγέλματος.
2. Δεν επιτρέπεται η προβολή μειωτικών, ρατσιστικών, ξενοφοβικών ή σεξιστικών μηνυμάτων και χαρακτηρισμών καθώς και μισαλλόδοξων θέσεων και γενικά δεν πρέπει να θίγονται εθνοτικές και θρησκευτικές μειονότητες και άλλες ευάλωτες ή ανίσχυρες πληθυσμιακές ομάδες.
Ωστόσο, οι απαγορεύσεις που περιέχονται σε αυτό το προεδρικό διάταγμα οδηγούν μόνο σε κυρώσεις του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης και αφορούν μόνο τις ενημερωτικές ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές. Δεν οδηγούν σε ποινικές κυρώσεις από τα Δικαστήρια (ώστε να μπορεί κάποιος να τις επικαλεστεί ο ίδιος ενώπιον τις Δικαιοσύνης) και δεν αφορούν άλλου είδους μέσα ενημέρωσης, όπως λ.χ. τις εφημερίδες, τα περιοδικά και κάθε μεμονωμένο πολιτικό ή δημόσιο λειτουργό ή δημοσιογράφο που μπορεί να προβεί σε μια ομοφοβική δήλωση.
Αναπτύσσεται ο αντίλογος μήπως η ποινικοποίηση του ομοφοβικού λόγου προσκρούει στην ελευθερία της έκφρασης. Ωστόσο, η ελευθερία της έκφρασης αποτελεί ένα οικουμενικό, καθολικό, ανθρώπινο δικαίωμα, το οποίο δεν κατοχυρώνεται όμως ως "ανεπιφύλακτο", δηλαδή απόλυτο (χωρίς περιορισμούς). Το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα προβλέπει ότι η ελευθερία της έκφρασης συνεπάγεται "ειδικά καθήκοντα και ευθύνες" και επιδέχεται νομοθετικούς περιορισμούς για τον σεβασμό της "υπόληψης των άλλων".
Άρθρο 19
1. Κανείς δεν πρέπει να υπόκειται σε διακριτική μεταχείριση και να παρενοχλείται για τις απόψεις του.
2. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης. Το δικαίωμα αυτό περιλαμβάνει την ελευθερία της αναζήτησης, της λήψης και της μετάδοσης πληροφοριών και απόψεων κάθε είδους, ανεξαρτήτως συνόρων, προφορικά, γραπτά, σε έντυπα, σε κάθε μορφή τέχνης ή με κάθε άλλο μέσο της επιλογής του.
3. Η άσκηση των δικαιωμάτων, που προβλέπονται στην παράγραφο 2 του άρθρου αυτού, συνεπάγεται ειδικά καθήκοντα και ευθύνες. Μπορεί, επομένως, να υπόκειται σε ορισμένους περιορισμούς, οι οποίοι όμως πρέπει να προβλέπονται με σαφήνεια από το νόμο και να είναι απαραίτητοι:
α. Για το σεβασμό των δικαιωμάτων ή της υπόληψης των άλλων.
β. Για την προστασία της εθνικής ασφάλειας, της δημόσιας τάξης, της δημόσιας υγείας ή των χρηστών ηθών.
Όμοια και η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου:
’Αρθρo 10 - Ελευθερία έκφρασης
1. Παv πρόσωπov έχει δικαίωµα εις τηv ελευθερίαv εκφράσεως. Τo δικαίωµα τoύτo περιλαµβάvει τηv ελευθερίαv γvώµης ως και τηv ελευθερίαv λήψεως ή µεταδόσεως πληρoφoριώv ή ιδεώv, άvευ επεµβάσεως δηµoσίωv αρχώv και ασχέτως συvόρωv. Τo παρόv άρθρov δεv κωλύει τα Κράτη από τoυ vα υπoβάλωσι τας επιχειρήσεις ραδιoφωvίας, κιvηµατoγράφoυ ή τηλεoράσεως εις καvovισµoύςεκδόσεως αδειώv λειτoυργίας.
2. Η άσκησις τωv ελευθεριώv τoύτωv, συvεπαγoµέvωv καθήκovτα και ευθύvας δύvαται vα υπαχθή εις ωρισµέvας διατυπώσεις, όρoυς, περιoρισµoύς ή κυρώσεις, πρoβλεπoµέvoυς υπό τoυ vόµoυ και απoτελoύvτας αvαγκαία µέτρα εv δηµoκρατική κoιvωvία δια τηv εθvικήv ασφάλειαv, τηv εδαφικήv ακεραιότηταv ή δηµoσίαv ασφάλειαv, τηv πρoάσπισιv της τάξεως και πρόληψιv τoυ εγκλήµατoς, τηv πρoστασίαv της υπoλήψεως ή τωv δικαιωµάτωv τωv τρίτωv, τηv παρεµπόδισιv της κoιvoλoγήσεως εµπιστευτικώv πληρonoριώv ή τηv διασφάλσισιv τoυ κύρoυς και αµερoληψίας της δικαστικής εξoυσίας.
Ας δούμε και το Ελληνικό Σύνταγμα:
Άρθρο 5Α, δικαίωμα πληροφόρησης
Καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση, όπως νόμος ορίζει. Περιορισμοί στο δικαίωμα αυτό είναι δυνατόν να επιβληθούν με νόμο μόνο εφόσον είναι απολύτως αναγκαίοι και δικαιολογούνται για λόγους εθνικής ασφάλειας, καταπολέμησης του εγκλήματος ή προστασίας δικαιωμάτων και συμφερόντων τρίτων. [...]
Άρθρο 14, ελευθερία του τύπου
1. Kαθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του Kράτους. [...]
Άρθρο 25, περιορισμοί
[...] Oι κάθε είδους περιορισμοί που μπορούν κατά το Σύνταγμα να επιβληθούν στα δικαιώματα αυτά πρέπει να προβλέπονται είτε απευθείας από το Σύνταγμα είτε από το νόμο, εφόσον υπάρχει επιφύλαξη υπέρ αυτού και να σέβονται την αρχή της αναλογικότητας. [...]
Η ποινικοποίηση της ομοφοβικής ρητορικής αποτελεί λοιπόν έναν περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης, ο οποίος είναι αποδεκτός από το διεθνές και το συνταγματικό δίκαιο, επειδή κατατείνει στην προστασία άλλων ανθρώπινων δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα σεβασμού του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου.
Οι εξουσίες που χρησιμοποιούν την ελευθερία της έκφρασης (εκκλησία, πολιτικοί, media) και οι οποίες βρίσκονται προφανώς σε πλεονεκτική θέση έναντι των ίδιων των ατόμων, όσον αφορά την πραγματική τους ισχύ και την επιβολή τους στην κοινωνία, δεν νομιμοποιούνται λοιπόν να παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα στο όνομα του δικού τους "δικαιώματος έκφρασης". Η νομοθεσία που περιορίζει τις εξουσίες από την ασυδοσία τους επί των ατόμων είναι η πραγματικά φιλελεύθερη νομοθεσία, γιατί απελευθερώνει το άτομο από τα δεσμά που του επιβάλλονται από τα πάνω και του δίνει το μέσο να αντιδράσει και να διεκδικήσει το δίκιο του, όσο ισχυρός κι αν είναι ο αντίδικός του.