Αναδημοσίευση από εφημερίδα "Καθημερινή" (06/10/09)
Tης Μαριας Κατσουνακη
Ξάφνιασε η εικόνα τους. Διαφορετική και ασυνήθιστη στα ελληνικά εκλογικά μεθεόρτια. Πακιστανοί, Φιλιππινέζοι, μαύροι, λευκοί, μετανάστες που πανηγύριζαν κρατώντας σημαίες του ΠΑΣΟΚ. Γελούσαν, χόρευαν, φώναζαν συνθήματα. Για λίγα λεπτά (όσα παρακολουθήσαμε από τα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία, όπως αποτυπώνεται και στην παρακείμενη στήλη), ένας άλλος κόσμος συμμετείχε, συνυπήρχε σε μια καθαρά «ελληνική υπόθεση». Αφησαν τα φανάρια, τα σπίτια που δουλεύουν ως οικιακοί βοηθοί, άλλες ασχολίες του ποδαριού. Μαζί τους ίσως να ενώθηκαν και επιστήμονες, παιδιά δεύτερης ή τρίτης γενιάς, που μετέχουν της ελληνικής παιδείας και ζωής, αλλά εξακολουθούν να μην πληρούν -σύμφωνα με την εγχώρια νομοθεσία- τις προϋποθέσεις για να θεωρηθούν και πολίτες αυτής της χώρας με δικαιώματα (γιατί υποχρεώσεις έχουν). Στο πρόσωπο του Γιώργου Παπανδρέου και στις προεκλογικές -και όχι μόνο- υποσχέσεις του βλέπουν την ελπίδα για ενσωμάτωση, την προοπτική να νομιμοποιηθούν, να μεταπηδήσουν από τη διαρκή απροσδιοριστία στην κανονικότητα.
Την περασμένη Κυριακή σε σχετικό ρεπορτάζ της «Κ» (της Μαρίας Δεληθανάση) η περιπέτεια ενός 19χρονου Ελληνοαφρικανού «εμπλουτιζόταν» με ανάλογα στοιχεία: περισσότερα από 250.000 παιδιά που γεννήθηκαν στην Ελλάδα ζουν σε καθεστώς μόνιμης ανασφάλειας. Η ιθαγένεια είναι το ζητούμενο, η παρανομία μια μόνιμη συνθήκη που αίρεται πολύ δύσκολα, προσκρούοντας σε ξενοφοβικές αγκυλώσεις, γραφειοκρατικές καθηλώσεις, και αδυναμία εφαρμογής μιας μεταναστευτικής πολιτικής. Οι φωνές πληθαίνουν και ο νέος πρωθυπουργός έχει επανειλημμένως αναφερθεί και ασχοληθεί με το θέμα και, παλαιότερα, από τη θέση του ως υπουργός Παιδείας και Εξωτερικών. Εχει προτείνει, μάλιστα, και «8 σημεία» για την αντιμετώπιση του προβλήματος της λαθρομετανάστευσης, αλλά και «της ένταξης των νόμιμων μεταναστών στην κοινωνία μας».
Η ευρωπαϊκή ταυτότητα, εξάλλου, αυτό δεν επιτάσσει; Ανοχή, αποδοχή της διαφορετικότητας, αλλά και περαιτέρω αξιοποίηση της πολλαπλότητας των οντοτήτων που αποτελούν την Ευρώπη. Στη χώρα μας μαχόμαστε, ακόμη, για τα στοιχειώδη. Οι παρεμβάσεις της πολιτείας οδηγούν στην γκετοποίηση και στον αποκλεισμό, τραυματίζοντας την κοινωνική συνοχή αλλά και την ειρηνική συμβίωση. Ο κοσμοπολιτισμός, που τόσο εύκολα επικαλούμαστε, «προάγει την πολιτισμική πολλαπλότητα βάσει ενός οικουμενικού κανόνα που αφορά την ισότητα ανάμεσα σε όλους τους ανθρώπους και επιβάλλει μια ρύθμιση των διαφορών», γράφει ο πολιτικός φιλόσοφος Τσβετάν Τοντορόφ στον «Φόβο των βαρβάρων».
Η ζωή των μεταναστών έχει απόλυτη συνάφεια με τη δική μας. Πώς να καλλιεργηθεί η αλληλεγγύη αν δεν αισθάνονται οι λαοί την ευθύνη της αμοιβαιότητας, που προέρχεται από τη δημοκρατική συμμετοχή, από την κοινή επιλογή ενός πεπρωμένου;
Προχθές το βράδυ οι μετανάστες που γιόρταζαν, σε αυτήν ακριβώς την «κοινή επιλογή ενός πεπρωμένου» προσέβλεπαν. Να συναποφασίζουν για το μέλλον τους, που σημαίνει να μπορούν να ονειρεύονται, να έχουν επιθυμίες, φιλοδοξίες, προοπτικές. Να μην παραμένουν ανασφαλείς, στερημένοι και ταπεινωμένοι.
Η μεταναστευτική πολιτική όσο και αν φαντάζει αυτονόητη, απαιτεί μελέτη, οργάνωση, τόλμη, κοινωνική εμπειρία και ευαισθησία. Μπορεί να έχει και κόστος, να ενοχλεί όσους πιστεύουν ότι αυτοί και μόνον αυτοί είναι οι περιούσιοι και εκλεκτοί και ότι η ετερότητα είναι συνώνυμη με τα «ανθρώπινα απόβλητα». Οσο οι κόμποι μεγεθύνονται και ο θυμός εγκλωβίζεται στα γκέτο τόσο οι λύσεις φαντάζουν απόμακρες και όλο και περισσότερο ανέφικτες.
Προχθές, οι ξένοι, συμμετείχαν σε μια «δική μας» γιορτή. Με διάθεση να γίνει και δική τους. Ηταν εκεί, αλλά όχι ανάμεσά μας. Αυτό, είναι το επόμενο βήμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου