ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ – ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ – «ΠΛΕΙΑΔΕΣ» ΣΧΕΤΙΚΑ ΤΗΝ ΤΑΧΥΤΑΤΗ «ΕΛΛΗΝΟΠΟΙΗΣΗ» ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΕΤΟΚΟΥΜΠΟ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ – ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ – «ΠΛΕΙΑΔΕΣ» ΣΧΕΤΙΚΑ ΤΗΝ ΤΑΧΥΤΑΤΗ «ΕΛΛΗΝΟΠΟΙΗΣΗ» ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΕΤΟΚΟΥΜΠΟ, ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΑΣΧΕΙ ΣΤΟ ΜΒΑ KAI ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ «ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ 

Η Ελληνική Δράση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα – «πλειάδες» εκφράζει την έντονη ανησυχία της για τις προ μερικών ημερών δημόσιες δηλώσεις του Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, ότι «η χώρα μας υπέστη μια άοπλη εισβολή εκατοντάδων χιλιάδων λαθρομεταναστών», που ακολούθησαν τις προεκλογικές του προτροπές (Μάϊο – Ιούνιο 2012) για «ανακατάληψη των πόλεων από τους Έλληνες», που γεννούν διχαστικές, έως και πολεμικές συνθήκες μεταξύ ημεδαπών και αλλοδαπών και καλλιεργούν νέο-ναζιστικές αντιλήψεις και πρακτικές. Είναι σαφές ότι υπάρχει αθρόα εισροή μεταναστών χωρίς χαρτιά τα τελευταία χρόνια (για τον εγκλωβισμό τους στην Ελλάδα ευθύνεται σοβαρά η ανικανότητα των Ελληνικών Κυβερνήσεων να διαχειριστούν το θέμα σε επίπεδο Ε.Ε.), αυτό όμως δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να δικαιολογήσει παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ούτε «πολεμικές ιαχές» από θεσμικά χείλη.

Παράλληλα, διαπιστώνουμε την εισαγωγή διακρίσεων στην πρακτική σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων περί ανιθαγένειας.

Με αφορμή την υποδοχή του –Έλληνα πλέον, λόγω ανιθαγένειας- Γιάννη Αντετοκούμπο στο Μέγαρο Μαξίμου, ακούστηκαν πολλά σχετικά με την «πολιτογράφηση» του.

Tο υπουργείο Εσωτερικών σε ανακοίνωσή του αναφέρει πως «η επιτάχυνση της διαδικασίας στην περίπτωση του Θανάση και του Γιάννη Αντετοκούμπο ήταν μία πράξη που ωφέλησε την Ελλάδα», υποστηρίζοντας πως «την ίδια ευαισθησία δείχνει η Ελληνική Πολιτεία σε όλες τις περιπτώσεις όπου υπάρχουν έκτακτοι λόγοι όπως περιπτώσεις υγείας όπου απαιτείται νοσηλεία εκτός Ελλάδος ή περιπτώσεις σπουδών στο εξωτερικό. Σε τέτοιες περιπτώσεις επιταχύνεται η διαδικασία και εάν οι αιτούντες πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου, αποκτούν την ελληνική ιθαγένεια».

Προκύπτει επίσης ότι η Ελληνική ιθαγένεια δόθηκε στα δύο παιδιά «βάσει των διατάξεων περί ανιθαγενείας», που «ισχύουν πάρα πολλά χρόνια και αφορούν σε περιπτώσεις παιδιών που γεννιούνται στην Ελλάδα και είναι ανιθαγενείς». Το Υπουργείο, προσθέτει απολογητικά ότι «Μοναδική παρέμβαση της ελληνικής Πολιτείας ήταν να επιταχύνει τις διαδικασίες για να μπορέσει ο ένας εκ των δύο νέων Ελλήνων να συμμετάσχει στις επιλογές του αμερικανικού NBA».

Εν όψει των παραπάνω, θεωρούμε επιβεβλημένο να διατυπωθούν τα πράγματα με τ’ όνομά τους:

Τα παραπάνω σημαίνουν ότι ουδόλως αναγνώρισε η Ελληνική Πολιτεία, στα πλαίσια της εξέτασης του αιτήματος απόδοσης Ελληνικής Ιθαγένειας, το γεγονός ότι ο Αντετοκούμπο είναι πλήρως ενσωματωμένος στη χώρα, αλλά απλώς ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΘΗΚΕ ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΚ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΗΣ, «αποφασίζοντας να εφαρμόσει», στην περίπτωση αυτή, μια σημαντική νομοθεσία, που ισχύει με αυξημένο τυπικό κύρος από το 1975 στην Ελλάδα (βλ.ΣΗΜ.1), σύμφωνα με την οποία τα πρόσωπα που κατά τη γέννησή τους στην Ελλάδα δεν αναγνωρίζονταν από κανένα Κράτος ως υπήκοοί τους, αποκτούν από τη γέννησή τους (αναδρομικά, εν προκειμένω) την Ελληνική ιθαγένεια.

Οι παραπάνω διατάξεις, σύμφωνα με τη θεωρία και τη σχετική νομολογία, παρέχουν εκ του νόμου τεκμήριο της ελληνική ιθαγένειας του προσώπου που γεννήθηκε στην Ελλάδα και επικαλείται ότι στερείται ιθαγένειας, εφόσον δεν υπάρχει απόδειξη σχετικά με αλλοδαπή ιθαγένεια ενός των γονέων του. Την τυχόν ύπαρξη αλλοδαπής ιθαγένειας πρέπει να την αποδείξει η Διοίκηση. Σε κάθε περίπτωση όμως, και το ζήτημα της ανίχνευσης της ιθαγένειας των γονέων δεν έχει σημασία αν το πρόσωπο γεννήθηκε, κατοικεί στην Ελλάδα και δεν έχει αλλοδαπή ιθαγένεια, στερείται δηλαδή ιθαγένειας.

Στην περίπτωση των «παιδιών 2^ης γενιάς μεταναστών», δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο να μην τελούν υπό την προστασία κανενός κράτους, δηλαδή κανένα κράτος να μην τα αναγνωρίζει ως υπηκόους του, ούτε η χώρα καταγωγής των γονέων τους, που είτε δεν τη γνώρισαν ποτέ, είτε γεννήθηκαν και έζησαν τα πρώτα παιδικά τους χρόνια εκεί (προτού καταγραφούν ως πολίτες της), ούτε η Ελλάδα, όπου είτε γεννήθηκαν και μεγάλωσαν, είτε μεγάλωσαν από παιδιά, μετερχόμενα τα διάφορα στάδια της Ελληνικής παιδείας!

Οι περί την ανιθαγένεια νομοθετικές δεσμεύσεις, όμως, δεν νοείται να αποτελούν νομοθεσία που εφαρμόζεται μόνον a la carte, όταν χρειάζεται να δοθεί ταχύτατη λύση για λόγους ειδικούς (π.χ. για να μπορέσει ένας αθλητής να πάει στο ΜΒΑ).

Είναι επιτακτική η ανάγκη να αγκαλιάσει η Ελλάδα μια ομάδα νέων ανθρώπων πλήρως ενσωματωμένων στη χώρα, που η ίδια ανέθρεψε και που κατά την ενηλικίωσή τους κι εντεύθεν «κάνει ότι δεν τους βλέπει». Είναι, δε, πάγια η πρόσκληση της Ελληνικής Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα – «πλειάδες», προς την Ελληνική Κυβέρνηση, να κυρώσει (επιτέλους!) την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Ιθαγένεια του 1997 (βλ.ΣΗΜ1), προκειμένου, μεταξύ άλλων, να προστατευθεί και η ομάδα των «παιδιών 2^ης γενιάς μεταναστών», που αριθμεί στην Ελλάδα χιλιάδες νέους και νέες.

Ήδη, από το στάδιο της διαβούλευσης για τον (ανίσχυρο σήμερα, κατόπιν απόφασης του ΣτΕ) Ν.3838/10, είχαμε διαβλέψει τη δυσλειτουργικότητα, τους αποκλεισμούς και την επισφάλειά του και καλούσαμε δημόσια σε άμεση κύρωση της παραπάνω Σύμβασης που υπογράψαμε, ως χώρα, το 1997, προκειμένου να δοθεί λύση σε ένα φλέγον κοινωνικό ζήτημα, με τρόπο που θα βοηθούσε την Κυβέρνηση να αποφύγει το πολιτικό κόστος, δεδομένου ότι η κύρωση της Σύμβασης αποτελεί διεθνή της υποχρέωση.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ ΚΑΛΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

1. Να κυρώσει ΑΜΕΣΑ την ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ  ΣΥΜΒΑΣΗ  ΓΙΑ ΤΗΝ  ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ, που υιοθετήθηκε στο Στρασβούργο στις 6.11.1997 και έχει έναρξη ισχύος την 1.3.2000 (άρθρο 27), την οποία η Ελλάδα έχει ήδη, προ 16 ετών, υπογράψει.

2. Να εφαρμόσει απρόσκοπτα και χωρίς διακρίσεις τις διατάξεις για την αναγνώριση της Ελληνικής ιθαγένειας στους ανιθαγενείς.

3. Να δεχθεί και να ικανοποιήσει αιτήσεις που κατατίθενται με δικαιολογητικά αντίστοιχα με τα δικαιολογητικά που κατατέθηκαν από τον κ. Αντετοκούμπο.

4. Να δημοσιοποιήσει στατιστικά στοιχεία σχετικά με την απονομή Ελληνικής Ιθαγένειας δυνάμει του Ν. 139/1975, από το 1976 έως σήμερα.

Το Δ.Σ. της Ελληνικής Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα – «πλειάδες»

 ΣΗΜ.1: ΠΕΡΙ ΑΝΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ

Καθένας έχει δικαίωμα σε μια ιθαγένεια. Το δικαίωμα αυτό αναγνώρισε κατ' αρχήν η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και, στη συνέχεια, διάφορες ειδικότερες συμβάσεις, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Ιθαγένεια του 1997.

Ανιθαγενής, κατά τη Σύμβαση του ΟHE του 1954 για το «καθεστώς των ανιθαγενών», που έχει κυρωθεί από την Eλλάδα με το νόμο 139 της 25/8 του 1975 είναι «το πρόσωπον το οποίον ουδέν Κράτος θεωρεί ως υπήκοον του κατ'εφαρμογήν της νομοθεσίας του» (άρθρο 1). Τα Κράτη που κύρωσαν τη Σύμβαση, παρέχουν στους ανιθαγενείς που διαμένουν στο έδαφός του «το δικαίωμα να επιλέγουν επ' αυτού τον τόπον της διαμονής των και να κυκλοφορούν επ' αυτού ελευθέρως». (άρθρο 26), αλλά και  «χορηγούν έγγραφα ταυτότητος εις τους επί του εδάφους των ευρισκομένους ανιθαγενείς, τους μη διαθέτοντας έγκυρα ταξιδιωτικά έγγραφα.» (άρθρο 27).

Ανάμεσα, δηλαδή, στα δικαιώματα που απορρέουν από τη «Σύμβαση του ΟΗΕ του 1954 για το Καθεστώς των Ανιθαγενών” (που έχει κυρωθεί από την Ελλάδα με το Νόμο 139 της 25-8-1975), είναι η χορήγηση εγγράφων ταυτότητας (σύμφωνα με το άρθρο 27 της Σύμβασης) ή/και ταξιδιωτικών εγγράφων (σύμφωνα με το άρθρο 28), ώστε να μπορέσουν επιτέλους τα άτομα αυτά να εργάζονται, να ασφαλίζονται, να έχουν περίθαλψη, να συνταξιοδοτούνται, να έχουν άδεια εργασίας, κτλ. αντί να είναι “άνθρωποι-φαντάσματα”.

Το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) εκτιμώντας ότι, σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι ανιθαγενείς περίπου 12 εκατομμύρια άνθρωποι, αναγνωρίζει ταυτόχρονα την αβεβαιότητα αυτού του στατιστικού στοιχείου. Εκτιμάται, ότι στην Ευρώπη ζουν 640.000 ανιθαγενείς. Κάποιοι ανιθαγενείς είναι πρόσφυγες ή μετανάστες, που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής τους. Άλλοι ζουν στη χώρα καταγωγής τους, αλλά δεν θεωρούνται πολίτες της.

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΝΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ Ε.Ε.

Το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει υιοθετήσει δύο ιδιαίτερης σημασίας συμβάσεις που ορίζουν το πλαίσιο των δικαιωμάτων στο οποίο μπορούν να επιλυθούν τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν μετά το 1989 λόγω της διάλυσης και της διαδοχής των κρατών. Πρόκειται για την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ιθαγένειας του 1997 και για τη Σύμβαση του 2006 για την Αποφυγή της Ανιθαγένειας στις περιπτώσεις της Διαδοχής Κρατών.

Και οι δύο συμβάσεις περιλαμβάνουν γενικές αρχές, κανόνες και διαδικασίες υψίστης σημασίας για την αποτελεσματική άσκηση του δικαιώματος στην ιθαγένεια στην Ευρώπη. Οι βασικότερες διατάξεις αφορούν:

 στη γενική αρχή της απαγόρευσης των διακρίσεων στο νόμο και στην πρακτική,

 στην υποχρέωση των κρατών να εγγυώνται ειδική προστασία στα παιδιά που γεννιούνται στην επικράτειά τους και δεν αποκτούν με τη γέννηση κάποια ιθαγένεια,

 στις ειδικότερες προϋποθέσεις απώλειας της ιθαγένειας βάσει διατάξεων νόμου,

 στην υποχρέωση των κρατών να αιτιολογούν εγγράφως τις αποφάσεις που εκδίδουν στις υποθέσεις της ιθαγένειας.

Είναι ανησυχητικό ότι έως σήμερα μόλις δέκα έξη κράτη του Συμβουλίου της Ευρώπης έχουν κυρώσει τη Σύμβαση του 1997 για την Ιθαγένεια (η Ελλάδα υπέγραψε τη Σύμβαση στις 9 Νοεμβρίου 1997, αλλά δεν την έχει κυρώσει έως σήμερα. παρότι η Σύσταση R (99) 18 της Επιτροπής Υπουργών (για την αποφυγή και τη μείωση της ανιθαγένειας) ρητά ενθαρρύνει τα συμβαλλόμενα κράτη να την κυρώσουν.

Όπως δήλωσε πρόσφατα ο τ. Επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, κ. Thomas Hammarberg, «Τόσο η Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού όσο και το Διεθνές Σύμφωνο Ατομικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων αναγνωρίζουν το δικαίωμα των παιδιών στην ιθαγένεια. Η χώρα υποδοχής υποχρεούται να εξασφαλίσει ιθαγένεια σε όλα τα παιδιά. Η ανιθαγένεια των γονέων του παιδιού δεν αποτελεί δικαιολογία για την άρνηση του βασικού δικαιώματος των παιδιών στην ιθαγένεια. Η Επιτροπή Υπουργών υιοθέτησε Σύσταση για την Ιθαγένεια των Παιδιών, που παρέχει στα κράτη μέλη οδηγίες για τον τρόπο μείωσης της ανιθαγένειας των παιδιών».

“Είναι απαράδεκτη η ύπαρξη «νομικών φαντασμάτων» στη σημερινή Ευρώπη. Τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης οφείλουν να προστατεύουν τα δικαιώματα των απάτριδων και να υιοθετήσουν πολιτικές για την προαγωγή τους. Οι κυβερνήσεις οφείλουν να συνειδητοποιήσουν ότι τα μέτρα που αποβλέπουν στη μείωση και στην εξάλειψη της ανιθαγένειας μπορούν να λειτουργήσουν προληπτικά αλλά και να συμβάλλουν στην επίλυση των συγκρούσεων. Έτσι προάγονται στις κοινωνίες μας η κοινωνική συνοχή και τα οικουμενικά δικαιώματα.»

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΝΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Από το 1856, η Ελληνική νομοθεσία προβλέπει ειδικά για όσους γεννιούνται στην Ελλάδα από «άδηλους» ή «αδήλου ιθαγένειας» γονείς, τροποποιώντας βελτιωτικά τις ισχύουσες διατάξεις. Περαιτέρω ανάλογη διάταξη θεσπίστηκε µε τον Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας το 1955 (Ν.∆. 3370/55) ο οποίος στο άρθρο 1 ανέφερε ότι «‘Ελλην είναι…δ) ο εν Ελλάδι γεννηθείς ο µη κτώµενος δια της γεννήσεως αλλοδαπήν ιθαγένεια».  Αντίστοιχες διατάξεις ισχύουν έως σήμερα (βλ. και ενσωμάτωση Σύμβασης ΟΗΕ παραπάνω).