ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ -Οι Πλειάδες απορρίπτουν την Επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την Εφαρμογή της Έννοιας Ασφαλούς Τρίτης Χώρας για την Τουρκία

Για Άμεση Δημοσίευση, 14 Μαΐου 2016 Οι Πλειάδες Απορρίπτουν την Επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Σχετικά με την θεώρηση της Τουρκίας ως Ασφαλούς Τρίτης Χώρας για τους Πρόσφυγες Η Ελληνική Δράση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα - Πλειάδες καταδικάζει έντονα την επιστολή που εκδόθηκε στις 5 Μαΐου 2016 από τον Γενικό Διευθυντή Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που απευθυνόταν στον Έλληνα Γενικό Γραμματέα Πληθυσμού και Κοινωνικής Συνοχής. Μέσω της εν λόγω επιστολής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιχειρεί να καθιερώσει τυποποιημένη αιτιολογία άρνησης των αιτημάτων ασύλου των Σύριων και μη-Σύριων υπηκόων ως απαραδέκτως υποβαλλόμενων στην Ελλάδα, με το σκεπτικό ότι η Τουρκία είναι ασφαλής τρίτη χώρα, παρά το γεγονός πως τέτοιες εν λόγω αναλύσεις θα πρέπει να είναι εξατομικευμένες και να αντικατοπτρίζουν αντικειμενική ζύγιση όλων των διαθέσιμων σχετικών πληροφοριών, όχι μόνο σχετικά με το νομικό πλαίσιο στη Τουρκία αλλά επίσης τεκμηριωμένων συνθηκών στην εν λόγω χώρα. Ακόμη και οι από 2008 Κοινές Κατευθυντήριες Γραμμές της ΕΕ Επεξεργασίας Πληροφοριών Χωρών Προέλευσης αναγνωρίζουν πως όταν απαιτούνται αναλύσεις συνθηκών χωρών, οι κατευθυντήριες γραμμές που παρέχονται πρέπει να βασίζονται σε "διαφανείς, αντικειμενικές, αμερόληπτες και ισορροπημένες" τεκμηριωμένες πληροφορίες. 
Αντ'αυτού, η επιστολή της Επιτροπής διατυπώνεται ως οδηγός για τις ελληνικές αρχές και τους ομολόγους της ΕΑSΟ για τη συστηματική άρνηση όλων των αιτημάτων ως απαράδεκτων, με το να βρίσκουν τη Τουρκία ασφαλή τρίτη χώρα, χωρίς την αναφορά σε καμία από τις συνθήκες της χώρας ή πληροφορία που να περιγράφει την αναποτελεσματικότητα και αδυναμία πρόσβασης σε μηχανισμούς προστασίας στη Τουρκία και χωρίς να προτείνει κάποια πιθανά χαρακτηριστικά (βασισμένα σε εθνικότητα, πολιτικά φρονήματα, κλπ) που θα μπορούσαν να παράγουν διαφορετικά αποτελέσματα. Η Επιστολή δεν αναγνωρίζει καν τους ιδιαίτερους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι πολιτικοί αντιφρονούντες, λιποτάκτες, εθνότητες (όπως οι Κούρδοι), θρησκευτικές ή σεξουαλικές μειονότητες ή δημοσιογράφοι, μεταξύ άλλων, και αγνοεί τελείως τα πορίσματα της αντιπροσωπείας τριών Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι οι άνθρωποι που απελάθηκαν από την Ελλάδα δεν μπόρεσαν να ζητήσουν άσυλο στη Τουρκία και κρατούνται (συμπεριλαμβανομένων και παιδιών) υπό καθεστώς φυλάκισης. Περιορίζοντας την ανάλυση στο νομικό πλαίσιο της Τουρκίας, η Επιτροπή θολώνει την ανάγκη προσεκτικής εκτίμησης των πραγματικών στοιχείων και την επάρκεια διαθέσιμης προστασίας στη Τουρκία. Πουθενά στην επιστολή της Επιτροπής δεν παρέχεται καθοδήγηση (ή προειδοποίηση) για την ανάλυση του κινδύνου δίωξης ή άλλης σοβαρής βλάβης στη Τουρκία, ούτε απασχολείται με αξιόπιστες εκθέσεις επαναπροώθησης από τη Τουρκία. Η επιστολή αποτυγχάνει να λάβει υπόψη εκθέσεις από το Human Rights Watch πως κρατήθηκαν τα άτομα που επανεισήχθησαν στη Τουρκία, χωρίς παροχή οποιωνδήποτε πληροφοριών σχετικά με τους λόγους για τους οποίους ή για τη διάρκεια της κράτησής τους, πόσο μάλλον διαθέσιμων διαδικασιών προστασίας, και τη κατάσχεση των κινητών τους τηλεφώνων. Δεν αναφέρει τις μορφές εκμετάλλευσης και καταναγκαστικής εργασίας των Σύριων, όπως αναφέρει η κυβέρνηση των ΗΠΑ και από πηγές ειδήσεων όπως η Guardian ή την τεκμηριωμένη έξαρση ιδιωτικής βίας κατά αλλοδαπών σ'όλη τη χώρα. Παρά το γεγονός ότι η επιστολή παραπέμπει σε μια "δέσμευση" από τις τουρκικές αρχές να επιτρέπουν στην ΕΕ να παρακολουθεί τα στρατόπεδα και τα κέντρα, η Επιτροπή δεν το έκρινε αναγκαίο να περιμένει έως την ολοκλήρωση μιας τέτοιας πρώτης επίσκεψης παρακολούθησης, που έχει προγραμματιστεί για τις αρχές Μαΐου 2016, προκειμένου να ενσωματώσει τα επίσημα πορίσματα στην επιστολή της. Παρομοίως η Επιτροπή παραμελεί τις εκθέσεις της Διεθνούς Αμνηστίας του Δεκεμβρίου 2015 και πάλι του Απριλίου 2016, για Σύριους και Αφγανούς υπηκόους που εξαναγκάζονται να επιστρέφουν στη Συρία και το Αφγανιστάν από τις τουρκικές αρχές, παρόλο που επικαλούνται φόβο για τις ζωές τους, και πρόσφατες εκθέσεις του Human Rights Watch ότι Τούρκοι συνοριοφύλακες δολοφόνησαν Σύριους αιτούντες άσυλο. Τέτοιες ανεξάρτητες πηγές συχνά λαμβάνονται υπόψη για την επιδίκαση των αιτήσεων χορήγησης ασύλου παγκοσμίως, όπως επίσης και για την αξιολόγηση αξιώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Επιπλέον, η επιστολή της Επιτροπής "θυμάται" με συνοπτικές διαδικασίες τη προγενέστερη θέση ότι -μόνο και μόνο- η διέλευση μέσω Τουρκίας παρέχει επαρκή σύνδεσμο μεταξύ του διερχόμενου και της Τουρκίας, ώστε να αξιολογείται ευνοϊκά η τελευταία ως ασφαλή τρίτη χώρα. Όμως, πουθενά, ούτε στο αναφερόμενο έγγραφο, δεν παρέχει η Επιτροπή ουδεμία αιτιολόγηση για αυτό το προκάλυμμα που έρχεται σε ρητή αντίθεση προγενέστερης καθοδήγησης της Ύπατης Αρμοστείας ΗΕ σχετικά με τη γενική εφαρμογή της έννοιας μιας ασφαλούς τρίτης χώρας, που προϋποθέτει ότι η απλή διέλευση είναι ανεπαρκής σύνδεσμος μεταξύ του ατόμου και της εν λόγω χώρας. Εξαλείφοντας ουσιαστικά την απαίτηση μιας ουσιώδους σύνδεσης, η Επιτροπή δίνει εντολή ότι ακόμα και άτομα που δεν έχουν καμία επαφή ή γνώση περιοχών ή του τρόπου ζωής στη Τουρκία ενδέχεται να πάνε στη χώρα αυτή. Επιπλέον, η θέση της Επιτροπής πως όποιος διήλθε μέσω Τουρκίας (δηλαδή όλοι) είναι επαρκώς συνδεδεμένος με τη χώρα αυτή, ουσιαστικά αρνείται τη δυνατότητα προσβολής της ύπαρξης μιας τέτοιας σύνδεσης, μια προστασία που απαιτείται από την Οδηγία Διαδικασιών Ασύλου. Η θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην εφαρμογή της αρχής ασφαλούς τρίτης χώρας για Σύριους και μη-Σύριου; υπηκόους, όπως παρουσιάζεται στην επιστολή της 5ης Μαΐου 2016, αποτελεί προσβολή της αξιοπρέπειας των θιγόμενων ατόμων και της ακεραιότητας του ελληνικού συστήματος ασύλου. Ο στόχος της Ελλάδος δεν θα έπρεπε να είναι, όπως συνεπάγεται από το γράμμα της Επιτροπής, απλά η αποφυγή νομικών ευθυνών, ιδίως στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αντ' αυτού η Ελλάδα, με την υποστήριξη των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, θα πρέπει να επιδιώξει δράσεις που απέχουν τελείως από πράξεις που απειλούν τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα των ευάλωτων και από τραυματικές εμπειρίες ανθρώπων, εξασφαλίζοντάς τους διαδικαστικά και άλλα βασικά δικαιώματα τα οποία δικαιούνται. Κενές διαβεβαιώσεις, όπως εκείνες που προσφέρει η Τουρκία, δεν αναιρούν το γεγονός ότι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων λαμβάνουν χώρα κατά κόρον, ούτε και την ευθύνη που βεβαίως δύναται να διαπιστωθεί ότι έχει η χώρα μας, με την έκθεση των πραγματικών συνθηκών στις οποίες τα άτομα επιστρέφονται, συμπεριλαμβανομένων των ανεπαρκών πρακτικών διαδικασιών ασύλου και εξευτελιστικών συνθηκών κράτησης και διαβίωσης (βλ. M.S.S. κατά Βελγίου και Ελλάδος, ECtHR, 2011). Οι Πλειάδες καλούν την Ελληνική Υπηρεσία Ασύλου, τις Επιτροπές Προσφυγών του ΠΔ 114/2010 (στα μέλη των οποίων η εν λόγω επιστολή, σημειωτέον, διανεμήθηκε, σε μια κραυγαλέα προσπάθεια να επηρεάσει την έκβαση των πρώτων αποφάσεων επί προσφυγών, οι οποίες αναμένονται να δημοσιευθούν τις επόμενες μέρες) καθώς και τους συνεργαζόμενους συναδέλφους τους της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης Ασύλου EASO να ασκήσουν την ανεξαρτησία που τους παρέχεται από τις αντίστοιχες εντολές τους ώστε να εξετάσουν αντικειμενικά και προσεκτικά κάθε αίτηση ασύλου ξεχωριστά και να παρέχουν λεπτομερείς εξηγήσεις για κάθε απόφαση που λαμβάνεται, συμπεριλαμβανομένου του σταδίου αποδοχής/εξέτασης του παραδεκτού τους. Κάθε απόφαση θα πρέπει να συμμορφώνεται με τις νομικές απαιτήσεις αυτής της διαδικασίας και θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλες οι διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τη τύχη που ο/η εκάστοτε αιτών/-ούσα ενδέχεται να αντιμετωπίσει στη Τουρκία. Η διαφάνεια και ακεραιότητα αυτής της διαδικασίας έχει θεμελιώδη σημασία όχι μόνο για να θωρακίσει την αξιοπιστία του ελληνικού συστήματος ασύλου, αλλά επίσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την αξιοπρέπεια και την ασφάλεια καθενός από τους δεκάδες χιλιάδες ατόμων που το λιγότερο που τους αξίζει είναι η δέουσα διαδικασία που στη θεωρία τουλάχιστον εγγυάται η Ευρώπη.

Pleiades Rejects European Commission Letter Regarding the Application of the Safe Third Country Concept to Turkey

For Immediate Release

14 May 2016

Pleiades Rejects European Commission Letter Regarding the Application of the

Safe Third Country Concept to Turkey

The Hellenic Action for Human Rights – Pleiades strongly condemns the letter issued on 5 May 2016 by the Director General for Migration and Home Affairs of the European Commission, directed at the Greek Secretary General for Population and Social Cohesion. Through this letter, the European Commission attempts to establish standardized reasoning for systematically denying the asylum claims of Syrian and non-Syrian nationals as inadmissible in Greece, on the basis that Turkey is a safe third country, despite the fact that such analyses must be individualized and reflect an objective weighing of all available relevant information, not just related to the legal framework in Turkey, but also to the documented conditions in that country. Even the 2008 Common EU Guidelines for Processing Country of Origin Information recognize that when analyses of country conditions is required, guidance provided should be based on “transparent, objective, impartial, and balanced” factual information.

Instead, the Commission’s letter reads as a guide for Greek authorities and their EASO counterparts to systematically deny all applications as inadmissible by finding Turkey a safe third country, without mentioning any of the country conditions information which describes the ineffectiveness and inaccessibility of protection mechanisms in Turkey and without even suggesting some of the possible profiles (based on ethnicity, political opinion, etc) that could produce different outcomes. The Letter does not even acknowledge the particular risks faced by some political dissidents, deserting soldiers, ethnic (such as Kurd), religious or sexual minorities, and journalists, among others, and completely ignores the findings of a delegation of three European Members of Parliament that people deported from Greece have not been able to request asylum in Turkey and are detained (including children) under a prison-like regime. By limiting its analysis to the legal framework in place in Turkey, the Commission obfuscates the need for a careful consideration of the factual reality and the adequacy of protection available in Turkey.

Nowhere does the Commission’s letter provide guidance (or caution) on analyzing the risk of persecution or other serious harm in Turkey, nor does it actually engage with the credible reports of refoulement from Turkey. The letter fails to consider reports from Human Rights Watch that persons re-admitted to Turkey were detained, not provided with any information regarding the reasons for or duration of their detention, let alone available protection procedures, and had their cell phones confiscated. It does not mention the patterns of exploitation and forced labor of Syrians, reported by the United States government and in news sources such as the Guardian, or the documented upsurge in private violence against foreigners across the country. Although the letter references a “commitment” by the Turkish authorities to allow the EU to monitor the camps and centres, the Commission did not find it necessary to wait until the conclusion of the first such monitoring visit, scheduled for early May 2016, in order to incorporate any formal findings into its letter. The Commission similarly ignores reports from Amnesty International in December 2015 and again in April 2016, of Syrian nationals being forcibly returned by Turkish authorities to Syria, despite fearing for their lives, and recent Human Rights Watch reports of Turkish border guards killing Syrian asylum-seekers. Such independent sources are frequently considered in the adjudication of asylum claims world-wide, as well as in the evaluation of human rights claims by the European Court of Human Rights.

Moreover, the Commission’s letter summarily “recalls” its previous position that transit through Turkey provides a sufficient connection for Turkey to be reasonably evaluated as a safe third country. Nowhere, however, not even in the referenced document, does the Commission provide any justification for this blanket consideration which explicitly contradicts previous UNHCR guidance on the general application of the safe third country concept, providing that mere transit is an insufficient link between the individual and the country concerned. By essentially eliminating the requirement of a meaningful connection, the Commission mandates that even persons who have no contacts in or no knowledge of places or lifestyle in Turkey may reasonably be expected to go to that country. Additionally, the Commission’s position that anyone who transited through Turkey is sufficient connected to that country effectively denies the possibility of challenging the existence of such a connection, a protection required by the Asylum Procedures Directive.

The European Commission’s position on the application of the safe third country principle to Syrian and non-Syrian nationals, as presented in the letter of 5 May 2016, is an affront to the dignity of the affected persons and to the integrity of the Greek asylum system. Greece’s aim should not be, as the Commission’s letter implies, to simply avoid legal responsibility for its actions, particularly in the European Court of Human Rights. Rather Greece, with the support of European institutions, should strive to take actions that completely abstain from actions that threaten the fundamental human rights of vulnerable and traumatized persons by instead guaranteeing them the procedural and other basic rights to which they are entitled. Empty assurances, such as those being offered by Turkey, do not change the fact that human rights violations and liability can follow from the real conditions to which returned individuals will be exposed, including the practical deficiencies in an asylum procedure and degrading detention and living conditions (See M.S.S. v. Belgium and Greece, ECtHR, 2011). 

Pleiades calls upon the Greek Asylum Service, the Appeals Committees of p.d.114/2010 (to the members of which the letter was, notably, distributed, in a blatant attempt to influence the outcome of the first decisions expected to be issued in the following days) as well as cooperating EASO colleagues to exercise the independence afforded to them by their respective mandates to objectively and thoroughly examine each application for asylum individually, and to provide detailed explanations for every decision reached, including at the admissibility stage. Each decision should comply with the legal requirements of this process and should consider all available information regarding the fate an applicant could face in Turkey. The transparency and integrity of this process is fundamental not only to ensuring the credibility of the Greek asylum system, but also the human rights, dignity, and safety of each of the tens of thousands of individuals who at the very least, deserve the due process that Europe guarantees.